หลวงพ่อเดิม กรอบกระจก วัดหนองโพ เนื้อตะกั่ว หลังยันต์ใบพัด

# พระสมเด็จวัดเกศไชโย

## ความเป็นที่ยอมรับ
พระสมเด็จวัดเกศไชโย นับเป็นพระที่ได้รับการยอมรับและเป็นที่นิยมสะสมอย่างกว้างขวาง เนื่องจากเป็นพระที่อยู่ในตระกูล "พระสมเด็จ" ที่สร้างโดยท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ผู้เป็นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนทั่วหล้า

## ประวัติวัดเกศไชโย
วัดไชโยวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรวิหาร นับเป็นวัดเก่าแก่ แต่ไม่มีหลักฐานปรากฏว่าใครสร้าง ชาวบ้านเรียกชื่อวัดนี้ว่า "วัดไชโย" หรือ "วัดเกศไชโย" เป็นเวลานานมาแล้ว

ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา สุดเขตแดนตอนเหนือของจังหวัดอ่างทอง

## จุดเริ่มต้นชื่อเสียง
วัดเกศไชโยเริ่มปรากฏชื่อเสียงเป็นที่รู้จักของบุคคลทั่วไปเมื่อครั้งท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) อดีตท่านเจ้าอาวาสวัดระฆังโฆสิตาราม ผู้เป็นอมตะเถระ ได้มาสร้างพระพุทธรูปใหญ่โต

## พระมหาพุทธพิมพ์ (หลวงพ่อโต)
สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เรียกกันว่าหลวงพ่อโต

**ลักษณะ:**
- เป็นพระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิ
- ก่ออิฐสอดินถือปูนขาว ไม่ได้ปิดทอง
- ประทับนั่งอยู่กลางแจ้ง
- ขนาดหน้าตักกว้าง 8 วา 6 นิ้ว
- สูงสุดถึงยอดพระรัศมี 11 วา 1 ศอก 7 นิ้ว
- มองเห็นได้แต่ไกล
- ต่อมาให้ชื่อว่า "พระมหาพุทธพิมพ์"

## การปฏิสังขรณ์ในรัชกาลที่ 5
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยารัตนบดินทร์ (บุญรอด) ที่สมุหนายก สำเร็จราชการกรมมหาดไทย เป็นแม่กองปฏิสังขรณ์วัดไชโยขึ้นใหม่ทั่วพระอารามเมื่อปีกุน (พ.ศ.2430)

## การค้นพบพระสมเด็จวัดเกศไชโย
ตอนที่สร้างพระวิหารครอบพระมหาพุทธพิมพ์ได้มีการกระทุ้งรากฝังเข็ม พระมหาพุทธพิมพ์เป็นพระพุทธรูปใหญ่ทนการกระเทือนไม่ได้จึงพังทลายลงมา

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับสร้างพระพุทธรูปขึ้นใหม่เป็นของหลวงทดแทนพระพุทธรูปที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ได้สร้างเอาไว้

จากที่พระมหาพุทธพิมพ์พังทลายลงมานี้เอง จึงได้พบพระพิมพ์เนื้อผงขาวทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าเป็นจำนวนมาก เรียกกันว่า "พระสมเด็จวัดเกศไชโย"

## ความเป็นมาของพระสมเด็จวัดเกศไชโย
เป็นที่ยอมรับและเชื่อกันว่า "พระสมเด็จวัดเกศไชโย" เป็นพระเครื่องที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ สร้างและบรรจุเอาไว้เพื่อเป็นพุทธบูชาและเป็นอนุสรณ์แด่โยมมารดาของท่านชื่อ "เกศ"

## หลักฐานทางประวัติศาสตร์
ตามบันทึกของพระยาทิพโกษา (สอน โลหะนันท์) และนายกสัชฌุกร ซึ่งได้บันทึกจากการบอกเล่าของพระธรรมถาวร จันทโชติ สามเณรที่ช่วยท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ตำผงเพื่อสร้างพระสมเด็จประมาณปี พ.ศ.2409 ที่วัดระฆังโฆสิตาราม

พระที่สร้างขึ้นในสมัยนั้นมีทั้ง 3 ชั้น 7 ชั้น ซึ่ง "พิมพ์ 7 ชั้น" ได้นำไปบรรจุไว้ที่วัดเกศไชโย จังหวัดอ่างทอง

## ลักษณะของพระสมเด็จวัดเกศไชโย
- เป็นพระเนื้อปูนขาว
- องค์พระมักมีสีขาวมากกว่าสีอื่นๆ
- ด้านหลังของพื้นฐานบางองค์เป็นรอยกาบหมาก เห็นเป็นเส้นๆ ได้ชัด

## พิมพ์ที่เป็นที่นิยมสะสม (3 พิมพ์)
1. **พิมพ์ 7 ชั้น นิยม**
2. **พิมพ์ 6 ชั้น อกตัน**
3. **พิมพ์ 6 ชั้น อกตลอด**

## ลักษณะทั่วไปของทั้ง 3 พิมพ์
- เป็นพระพิมพ์ทรงสี่เหลี่ยม เหมือนพระสมเด็จวัดระฆังโฆสิตาราม
- การตัดขอบข้างทั้ง 4 ด้านจะมนแทบทุกองค์ รวมทั้งมุมทั้ง 4 มุมด้วย
- มีกรอบกระจกจากพื้นผนังกรอบอีกชั้นหนึ่ง
- มีพุทธลักษณะโดยรวมคล้ายๆ กัน
- ต่างกันแค่ที่ฐานอาสนะซึ่งมี 7 ชั้น และ 6 ชั้นเท่านั้น

**องค์พระประธาน:**
- ประทับนั่งแสดงปางขัดสมาธิราบ
- อกร่อง หูบายศรี
- สถิตเหนือฐานอาสนะภายในซุ้มครอบแก้ว
- ด้านในกรอบกระจก เส้นซุ้มครอบแก้วจะคมชัด
- มีลักษณะเป็นเส้นโค้งครอบคลุมองค์พระจดเส้นกรอบด้านล่าง

## พิมพ์ 7 ชั้น นิยม (ได้รับความนิยมสูงสุด)
**จุดสำคัญในการพิจารณา:**

**พระกรรณ (หูบายศรี):**
- พระกรรณข้างซ้ายจะเชิดสูงกว่าพระกรรณข้างขวา

**พระพักตร์และพระศอ:**
- ดูรวมๆ คล้ายหัวไม้ขีด

**องค์พระสภาพเดิมๆ ที่ติดคมชัด:**
- จะเห็นโคนแขนแทงเข้าไปที่หัวไหล่

**ปลายฐานชั้นบนทางซ้าย:**
- องค์พระแหลมคมปลายสะบัดออก

**ปลายฐานชั้นล่างสุดทั้งสองข้าง:**
- จะเป็นเดือยวิ่งเข้าชนเส้นครอบแก้ว

**ปลายฐานชั้นล่างสุดทางซ้าย:**
- ขององค์พระจะคล้ายเดือยไก่

**ซุ้มครอบแก้ว:**
- มีติ่งแหลมบนเข่าขวาขององค์พระ

---

*ข้อมูลโดย aj-ram.com*